Budowanie bez zaprawy

Jak dowodzą najnowsze badania, sztuka wznoszenia kamiennych budowli bez użycia zaprawy istniała już w neolicie. Ówcześni ludzie wznosili kamienne bariery by oznaczyć teren lub zagrodzić drogę zwierzętom, a za budulec służyły im przede wszystkim kamienie zgromadzone podczas oczyszczania pól uprawnych. Wraz z postępem cywilizacyjnym (i technologicznym) proste mury ustąpiły miejsca bardziej skomplikowanym budowlom, takim jak chociażby mosty.Technika suchego muru, wykorzystywana zarówno przy tworzeniu mostów, jak i kamiennych sklepień, z pewnością nie należy do najłatwiejszych. Stworzenie stabilnego łuku wymaga zbudowania dwóch łęków (krzywoliniowe fragmenty konstrukcyjne), które następnie łączy się w najwyższym punkcie za pomocą tzw. zwornika. To właśnie ten kamienny element przenosi wszystkie siły ściągające i to właśnie na nim spoczywa ciężar całej konstrukcji. Z tego powodu musi być idealnie dopasowany, a przy tym wykonany z wytrzymałego materiału.


Wielowiekowa trwałość
Mimo iż konstrukcje wzniesione bez użycia zaprawy mogą wydawać się niestabilne i nietrwałe, rzeczywistość pokazuje coś zupełnie przeciwnego. Liczące sobie setki lat kamienne mosty (Most Fabrycjusza), akwedukty (Pont du Gard), a nawet zamki (Bolczów) wykonane za pomocą tej techniki można podziwiać po dziś dzień. Mimo braku elementów wiążących są wspaniale zachowane i, co najważniejsze, wciąż całkowicie stabilne. Budowle te (podobnie jak wiele innych rozsianych po całej Europie) dobitnie pokazują skuteczność właściwie zastosowanej techniki suchego muru.


Mimo iż budowanie bez zaprawy zostało w naturalny sposób wyparte przez nowe rozwiązania technologiczne, urok kamiennych murów wciąż przemawia do wielu osób. Niektóre firmy świadczące usługi brukarskie i kamieniarskie dodają je nawet do swojej oferty. Budowle takie nabierają z czasem własnego charakteru – zmieniają kolor, pokrywa je mech, zaś ze szczelin między kamieniami zaczyna wyrastać drobna roślinność.


Podsumowanie
Wykonany bez użycia zaprawy suchy mur to nie chwiejna kupa kamieni, a stabilna konstrukcja zdolna wytrzymać duże obciążenia i przetrwać setki lat w niemal nienaruszonym stanie. Właściwie zbudowany stanie się nie tylko praktycznym dodatkiem, ale również atrakcyjną ozdobą każdej posesji.